Annemin babası Haydar Dedem
01.07.1912 Yunanistan Kozana Aksakallı'nın Davarlı mahallesi doğumlu. Baba adı Mustafa, anne adı Ayşe... Köyün isminin birçok söyleniş şekli var. İsaklı, Ağsaklı, Aksakallı... Şimdiki Yunanca ismi ise Lefkara... Haydar Dedemin babası Mustafa; Balkanlarda huzursuzluk başlamadan önce bir katlı, iki odalı, iki ara hayatı, dört ara saman hanesi, iki ara ahırı olan, ahırında 2 merkebi, 3 keçisi, 1 koyunu olan, 34 dönüm arazisi, 4 dönüm bağında her nevi mahsulatı ve her çeşit üzümü yetiştiren bir çiftçi...
Vatanları Rumeli'ni terk etmeyi hiçbir zaman düşünmemişler. Taa ki yüzyıllardır birlikte yaşadıkları Osmanlı tebaası Yunan-Bulgar-Arnavut çeteler onları öldürmeye başlayana kadar... Kendilerini ve ailelerini korumak için (Saldırmak için değil savunmak için) Balkan savaşları ile başlayan huzursuzluklarda; Haydar Dedemin babası Mustafa dağlara çıkıyor. Yıllarca dağlarda çetelere karşı savaşıyor. Bir gece, karısı Ayşe'yi ve oğlu Haydar'ı görmek için köye indiği sırada tuzağa düşürülüp alnının ortasından vurularak öldürülüyor. Bu olaydan birkaç yıl sonra Annesi Ayşe'de ölüyor.
Bu kargaşa durumu, 1912 Balkan savaşları ile başlayıp, 1923 yılında imzalanan Lozan Barış Antlaşmasına kadar sürmüş. Ondan sonra da sancılı yıllar büyük göç Mübadele...
Haydar hem öksüz, hem yetim olarak tek başına kalakalıyor. Bu sırada 24 Temmuz 1923 tarihinde Lozan Barış Antlaşması imzalanıyor ve din esaslı olarak yapılan Mübadele Anlaşma kurallarına göre; Batı Trakya hariç Yunanistan sınırları içerisinde kalan Müslüman Türklerle, İstanbul hariç Anadolu'da yaşayan Ortodoks Rumların yer değiştirmesine karar veriliyor. Mayıs 1924'de tasfiye talepnameleri, kişilerin beyanlarına göre köy heyetinin önünde dolduruluyor. Temmuz 1924'de Mübadele başlıyor. Mübadelenin ne olduğu bile bilmeden, geri döneceklerini düşünerek "Gazi Paşa çağırmış" diyerek yola çıkıyorlar. Yaklaşık 1 ay Selanik'te Beyaz (Kanlı) Kulenin çevresinde kendilerini Anadolu'ya götürecek gemiyi beklemişler. 10 gün süren gemi yolculuğundan sonra Temmuz 1924'de Haydar Dedem, Aliye ile beraber Samsun'a ayak basıyor.
Mübadele başladığında Haydar dedem 12 yaşında... Kimsesiz... O zamanlar kimsesiz çocukları aynı veya yakın köyden yalnız bir kadının yanına vererek Türkiye'ye göndermişler. Haydar Dedemi de 01 07 1874 doğumlu Aliye adında bir hanımla birlikte Türkiye'ye göndermişler. Burada Nevşehir Derinkuyu Suvermez köyüne yerleştirmişler. Daha sonra Haydar Dedem Adana'ya sonra da Ceyhan'a gidiyor. 17 yaşında askere alınıyor 3 kez askere çağrılıyor ve toplamda 7 yıl askerlik yapıyor. Bu arada Annanem Fatma ile evleniyor. 4 çocukları oluyor. Biri de benim annem...
Yunanistan'da doldurulan Tasfiye Talepnamesinin ilk sayfası....
Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğünden alınmıştır. Tasfiye talepnameleri 4 suret olarak doldurulmuş. Suretler Yunanistan'a, Türkiye'ye, Mübadele komisyonuna (Büyük ihtimal Lozan'da) ve mübadillere verilmiş.
Bu belgeler de Tasfiye Talepnamesinin Türkçe tercümeleri
Tasfiye talepnameleri ile Haydar dedeme ait birçok gizli kalmış bilgiyi aldık. Mübadillerin torunları için gerçekten çok önemli tasfiye talepnameleri... Karanlıkta kalan geçmişimizin belgeleri...
Son sayfa Vekaletname
Reşit olmadığı için doldurulduğunu düşünüyorum.
İşte böyle... Benim Annemin babası Büyükdedem Haydar'ın hikayesi...
Sertaç CİHAN'ın mübadele konulu tüm yazılarına şu bağlantıdan erişebilirsiniz:http://serhira.blogspot.com.tr/search/label/M%C3%9CBADELE
